« Nieuwe bewoner | Home | Varen Schiedam »

Stadswandeling Schiedam 2

Schiedam kreeg grote bekendheid door de befaamde Schiedamse jenever. Rond 1880 waren er in de stad 398 branderijen en distilleerderijen gevestigd en de nodige glasblazerijen, kuiperijen, kurkfabrieken en 24 reusachtige molens. In de stad staan verschillende beelden die herinneren aan de ambachten die in de historie van de stad een belangrijke rol hebben gespeeld. Dit is 'De Kuiper', gemaakt door R.J. Donker in 1995.

Daar waar de Lange Haven overgaat in de Schie is een sluizencomplex. De sluisdeuren stammen uit 1778 en zijn in 1988 volledig gerestaureerd.

Op de vorige foto was het beeld al te zien. 'De Distillateur', gemaakt door Theo Stevens in 1992.

De Korenbeurs is een prachtig gebouw. Gebouwd van 1787 tot 1792 door Giudici. In de 'fronton' (in de bouwkunde de bekroning van een gevel, venster of ingang in driehoeks- of segmentvorm) zijn Neptunus en Mercurius te zien. De Romeinse goden van de zee en de handel. Tijdens onze fjordentocht in april heb ik Neptunus ook gezien, maar die zag er toen toch wel wat anders uit.

Een ander beeld is 'De Brandersknecht', gemaakt door Frits Henderickx in 1985.

Het Zakkendragershuisje ligt aan de Oude Sluis. In 1260 liet Vrouwe Aleida van Henegouwen een dam in de Schie leggen. Op die dam ontstond te midden van kreken en moerassen een nederzetting, die in 1275 stadsrechten kreeg: Schiedam. In 1316 wordt er voor het eerst gesproken over een Zakkendragersgilde en in 1699 beschikten de leden ervan over hun eerste Gildehuis. Het huidige dateert uit 1725. In 1798 werden alle gilden opgeheven. Het gilde van de Schiedamse Zakkendragers met de naam Sint Anthonisgilde bleef echter tot 1939 bestaan. Toen waren er nog maar zeven leden en werd het gilde opgeheven. In de toren van het Zakkendragershuisje hangt een klok waarmee vroeger de zakkendragers gewaarschuwd werden dat er een schip met bijvoorbeeld graan te laden of te lossen was. Een door klokgelui aangekondigde lading werd verplicht 'versmakt' in de 'smakbak', waarin twee grote dobbelstenen werden gegooid. Wie de hoogste ogen had, won het werk; er werd verdeeld naar gelang de aard en omvang van de lading tot een volledige ploeg van vijf man bezig was.

Vanouds zijn er veel distilleerderijen gevestigd in Schiedam. Door de distilleerderijen en jeneverstokerijen in de stad kreeg deze de bijnaam 'Zwart Nazareth'. Bekende namen voor met name jenever waren/zijn o.a.: 'De Olifant', 'Wenneker', 'De Kuyper' en 'Nolet', waar nu nog steeds de 'Ketel 1' jenever en wodka worden gestookt. Je ziet die namen terugkomen op reclameborden.

Of met fraaie sierletters aan de gevel.

Schiedam heeft de grootste molens ter wereld, meer dan 30 meter hoog. In de hoogtijdagen van de Schiedamse jeneverindustrie in de 19e eeuw, bevonden zich in en om de stad zo'n vierentwintig molens. Ze maalden granen voor de branders die moutwijn stookten en voor de bakkers in de stad. Van al deze molens zijn er nu nog maar zes van over, die bekend staan als de grootste molens ter wereld. Een van de Schiedamse molens die verdwenen, was molen De Kameel (1715-1868). Eind 2008 is na een lange periode van voorbereiding de herbouw van deze molen gestart.

Een van de redenen dat de molens zo hoog zijn, is op deze foto te zien. De distilleerderij is een hoog gebouw. Om genoeg wind te vangen, moesten de molens wel hoog gebouwd worden. Een andere reden was, dat in Schiedam ook veel vissers woonden, die hoge schuren hadden om hun netten te drogen. De achterste molen is molen De Noord (1803), in de Schiedamse volksmond 'de Noordmolen' genaamd, die met zijn 33.3 meter de hoogste molen ter wereld is. Het maalwerk is grotendeels intact. Op de plek van de voorste molen stond vroeger molen De Palmboom (1781). In 1993 werd deze molen, na een vergaande restauratie, als De Nieuwe Palmboom geopend. Daarbij opende het in de molen gevestigde Nederlands Malend Korenmolenmuseum haar deuren voor het publiek.

Het museum is echter op de hoger gelegen etages gevestigd en om daar te komen, was iets teveel van het goede voor mij. Daarom zijn we aan de voet van de molen in een milieuvriendelijke fluisterboot gestapt voor een rondvaart. Daarover morgen meer.